Woord van het jaar: bolletjesterreur

Wat hebben de woorden ‘bokitoproof, ‘prikspijt’ en ‘graaiflatie’ met elkaar gemeen? Al deze woorden hebben ooit de twijfelachtige eer gekregen om door van Dale te worden uitgeroepen tot ‘Woord van het jaar’. Het is inmiddels een vertrouwde traditie van de uitgever achter de Dikke. Vaak staat dit nieuw bedachte woord symbool voor een belangrijke gebeurtenis of nieuwe ontwikkeling die het jaar typeert.

Vaak verdwijnen deze woorden weer in de vergetelheid. Gelukkig hoor je nu niemand meer over de anderhalvemetersamenleving, weet bijna niemand meer wat sjoemelsoftware ook alweer was en waar de Dagobertducktaks over ging, daar moet ik ook diep voor graven.

Maar soms gaan de ontwikkelingen zo hard dat de woorden snel inburgeren in ons gezamenlijk vocabulaire. Denk aan het woord Selfie, Woord van het jaar in 2013. Inmiddels weet zelfs de gemiddelde boomer wat je moet doen als je een selfie gaat maken. En ja, ook zelfs de term boomer is ooit Woord van het jaar geweest.

Als ik een woord zou mogen nomineren voor 2025 dan is het ‘bolletjesterreur’. En nee, het gaat hier niet om de nare gevolgen van Mexicaanse drugskartels die met hun cocaïnehandel de wereld onveilig maken. Met de schuddebuikjes van een niet bij naam te noemen bakker is ook niets mis. En de bolletjestrui in de Tour de France is dit jaar ook gewoon weer naar de beste klimmer gegaan.

Het gaat hier om de vele plaatjes die tegenwoordig op social media voorbij ziet komen van politici die zwaaien met uitslagen van stemmingen over moties. En waarin de politici vooral elkaar de maat nemen als de kleur van het bollletje daartoe aanleiding geeft.

Een motie is een van oorsprong nuttig wapen van de Tweede Kamer om het beleid van de regering te beïnvloeden. Met een motie kan de Kamer aan de regering vragen om een wet te wijzigen, bepaalde onderzoeken te doen of zelfs iemand uit het kabinet wegsturen als er geen vertrouwen meer is dat hij of zij de juiste persoon op de juiste plek is.

In de afgelopen jaren is er echter, mede door sociale media, een enorme toename vaan ingediende moties. Volgens Kamervoorzitter Bosma is er sprake van een heuse motiediarree (ook een geschikte kandidaat voor Woord van het jaar).

Net als met elk wapen geldt dat hoe vaker je het gebruikt, hoe meer het wapen aan slijtage onderhevig is. Vroeger maakte een motie nog wel indruk, maar er worden inmiddels zo veel moties aangenomen dat niemand er nog van schrikt. Een motie is als een bot mes dat aan geen enkele kant meer kan snijden.

Bovendien is er in de afgelopen maanden een enorme opkomst van de zogeheten ‘spreekt-uit’ motie. Bij zo’n motie wordt de regering niet gevraagd om het beleid te veranderen, maar geeft de Kamer een soort mening of oordeel uit over de dingen die gebeuren.

Dat kan nuttig zijn, maar dan moet het wel te maken hebben met iets waar de Kamer over gaat. Je uitspreken over politiek gemotiveerde rellen in Den Haag op het Malieveld, dat is geen gek idee. Maar steeds vaker spreekt de Kamer zich uit over

zaken waar de Kamer part noch deel van heeft. En daar wringt de schoen. Er werd bijvoorbeeld pas een motie ingediend waarin werd uitgesproken dat Nederland gewoon aan het Songfestival moet meedoen. Daar kun je natuurlijk van alles van vinden, maar de laatste die er iets over te zeggen heeft is de Tweede Kamer.

En waar ligt dan de grens? Gaat de Tweede Kamer zich dan ook bemoeien met of De Slimste Mens bij de NPO of SBS uitgezonden gaat worden? Of Terry Mace Hardyman ook volgend jaar Kijk op Krimpen mag presenteren bij de LOK? Of er in de Crimpenhof een Action, Wibra of Xenos komt? Schoenmaker, houd je bij de leest!

Voor politieke partijen zijn dit soort moties enorm ingewikkeld. Natuurlijk snappen alle partijen dat 90% van de moties geen enkele impact hebben en er alleen zijn om de groeten te doen aan de achterban. Toch is de verleiding om andere partijen voor het blok te zetten met een motie die vaak nergens op slaat groot. De PVV maakt er bijvoorbeeld een handje van om moties in te dienen voor het afschaffen van het eigen risico, maar daar dan een waardeloze of zelfs geen financiële dekking bij. Waardoor de rest van de partijen wel tegen moeten zijn. De indiener van de motie kan dat natuurlijk heel mooi framen: zie je wel! Partij X komt niet op voor de gewone Nederlander, die willen het eigen risico niet afschaffen. Maar ja, je kunt een land niet besturen met eindeloze horde moties. Daar krijg je ongelukken van.

Het is niet alleen de PVV, vrijwel alle partijen maken zich schuld. Het is bijna een soort verslaving. Iedereen ziet dat het nergens op slaat, maar niemand is bereid om zijn eigen gedrag aan te passen. Want iedereen is bang om op X gefileerd te worden omdat mensen daar niet begrijpen hoe het met moties werkt. Ondertussen groeit de onvrede op straat omdat de echte problemen niet opgelost worden.

Dus: negeer de bolletjesterreur! Kijk er niet naar en neem stemmingen over moties niet al te serieus. Want uitslagen met bolletjes vertellen maar een halve waarheid.