De tijd wacht op niemand

Vandaag is weer zo’n dag, of beter: was weer zo’n dag. Zo’n dag waarop geen enkele afspraak of andere verplichting in de agenda stond. Die dagen komen weinig voor en betekenen voor mij: genieten van elk moment. Iets later opstaan, de hond uitlaten, ontbijten, krant lezen, u kent dat wel. Intussen is dan de dag al lekker op dreef. En ongemerkt vult die dag zich met dingen, waarvan je aan het einde van de dag denkt: tja, wat heb ik eigenlijk gedaan?

Tijd. Het is zo’n ongrijpbaar begrip. Soms duren de dagen lang, kruipen ze voorbij en lijken ze eindeloos. De tijd vliegt bijvoorbeeld niet als je je verveelt. Soms gaat de tijd zo snel dat het ineens halverwege de week is of aan het eind van het jaar. Voor mijn gevoel stond ik gisteren nog aan het begin van mijn carrière en toch word ik nu met u aangesproken en ben ik dit jaar 37 jaar getrouwd. Als je jong bent, kan je niet wachten om ouder te worden en als je oud(er) bent, wens je weer dat je jong(er) bent of er meer van had genoten.

De Nederlandse taal heeft veel uitdrukkingen, spreekwoorden en gezegden over tijd. Bijvoorbeeld: ‘tijd heelt alle wonden’, ‘hij is goed bij de tijd’, ‘ik heb de tijd aan mij’, ‘de tijd kent geen genade’ en ‘de tijd heeft vleugels en geen teugels’.

Feit is dat, zelfs gedurende het schrijven van deze column, de tijd wegtikt. Tijd die nooit meer terug zal komen. Beseft u zich dat? Beseffen wij ons dat wel voldoende? Geld kan je maar een keer uitgeven zegt men, maar geld pompt zichzelf rond. Tijd komt niet terug, elk moment, is een moment dat voorbij gaat. ‘De tijd gaat snel, gebruik hem wel’. Een waarheid als een koe.

Mijn keuze voor dit onderwerp ligt in het feit dat ik met grote regelmaat het gevoel heb door de tijd te worden ingehaald. Dan gebeurt er zoveel in een korte tijd, dat mijn hoofd het bijna niet kan bijhouden. Een jaar of vijftien geleden ben ik op zo’n moment begonnen met het bijhouden van een dagboek. Dat was toen een vriend van ons in het ziekenhuis belandde met hartklachten, mijn schoonmoeder ziek werd en er bij een zwager kanker werd geconstateerd. Het voelde alsof wij telkens net niet helemaal geraakt werden, maar wel geschampt. Ik moest simpelweg vastleggen wat er allemaal gebeurde en kon het een plekje geven in mijn dagboek. Daar waar het moment wat langer kon voortduren. Meestal zijn het niet meer dan korte beschrijvingen van wat er die dag is gebeurd, soms voorzien van gedachtenspinsels, humeuruitlatingen of een weersverslag. Een boekje waarin ik na enige tijd weer even kon terugbladeren en lezen hoe mijn leven er enkele weken, maanden of jaren gelezen uitzag. De tijd zelf haal ik er niet mee terug, de herinneringen wel.

Alhoewel de tijd van dit jaar ook verstrijkt en we richting de zomer gaan waarin er meestal iets minder gebeurt, is dit ook een periode waarin we nog snel wat zaken willen afronden voor de vakantie. Bijzonder eigenlijk dat je eerst hard aan de slag gaat om dingen voor de vakantie af te krijgen en te regelen en dat je na je vakantie weer hard kan werken om de vakantieperiode in te halen. Waarvoor hebben we eigenlijk vakantie, kan je jezelf afvragen. Maar dat terzijde.

Deze tijd ervaar ik als roerig. Dat bedoel ik niet direct negatief, maar wel als in beweging zijnde. Een bijzonder politiek klimaat, bewegingen en beweringen die we niet van eerder herkennen, politici die een andere koers varen dan we gewend zijn. Wat zal de toekomst ons brengen?

Daarnaast ruzies die door landen worden uitgevochten over de hoofden van mensen heen. Mensen zoals u en ik. Normen en waarden die bewegen op een manier waarvan ik me afvraag of we daar beter van worden. Maar tegelijkertijd zijn we ook zoekend naar een andere manier om met elkaar om te gaan. Ook digitaal kan nabijheid gevonden worden. Alleen hoeft niet eenzaam te betekenen en eenzaam niet alleen. We geven woorden en taal meer betekenis dan beleid en wetten.

Laten we die woorden gebruiken om nader tot elkaar te komen door ernaar te luisteren. We overschreeuwen elkaar makkelijk en graag op social media en gaan nog weinig, te weinig, met elkaar in gesprek. En als we elkaar aanspreken op gedrag, zijn we soms bang. Bang dat de ander boos zal reageren en ons iets aandoet. Omdat de ander niet de tijd neemt om te luisteren naar wat gezegd wordt, maar reageert op wat er in een moment wordt gezegd. We nemen veel tijd voor digitale afleiding (en dan vliegt de tijd helemaal voorbij is mijn ervaring). Wanneer zal deze tijd stabieler en rustiger worden? De tijd zal het ons leren.

Oké, ik ga weer in de preek-stand merk ik. Terug naar de tijd en waarom ik dat als onderwerp heb gekozen. Twee lieve mensen in mijn nabije omgeving zijn momenteel ernstig ziek. Dan staat de tijd even stil, zeker voor henzelf. Ik zie hoeveel pijn het hen doet dat de tijd voor ons gewoon doorgaat. Hoe achteloos wij met de tijd omgaan. Ik voel de machteloosheid dat tijd niet snel genoeg gaat om een innovatieve behandeling te vinden en tegelijkertijd zo snel voorbij tikt dat het leven almaar korter wordt. Op zo’n moment ervaar je tijd anders. Realiseer ik me dat ik de tijd dat ik hier op aarde ben, goed moet benutten. Elke seconde, elke minuut, elk uur, elke dag, elk jaar beleven, samen.

En als ik dan toch hier zit en mijn verhaal mag doen, wil ik aan u als luisteraar vragen om met tijd om te gaan als met geld. Nooit verspillen aan zaken die er niet toe doen of waar de wereld en samenleving niet mooier van wordt. Maar ga er spaarzaam mee om, zodat niets verloren gaat, welbewust en weloverwogen en vrijgevig naar wie u lief is of waar uw hart sneller van gaat kloppen.

Want niemand kan de tijd stilzetten en de tijd wacht op niemand.

Luistertip: Time waits for no-one - Freddy Mercury